Matartæknanám

Matartæknanám er 204 eininga bóklegt og verklegt nám sem lýkur með fagprófi matartæknis á 3. námsþrepi. Matartæknanám er þrjár annir í skóla ásamt vinnustaðanámi í 15 vikur og starfsþjálfun í 38 vikur. Matartæknanám býr nemendur undir matreiðslu í eldhúsum heilbrigðisstofnana, leik-, grunn- og framhaldsskólum og mötuneytum vinnustaða. Matartæknar semja matseðla með fæðutengdar ráðleggingar Embættis landlæknis að leiðarljósi, breyta matseðlum fyrir einstaklinga sem þurfa á sérfæði að halda og skipuleggja innkaup. Þeir panta inn og taka á móti hráefni unnu og óunnu, undirbúa það til matargerðar og meðhöndla það til geymslu á viðeigandi hátt. Þeir matreiða máltíðir fyrir ólíka hópa, s.s. börn, unglinga, íþróttafólk og aldraða. Ennfremur þá sem þurfa á sérfæði og sjúkrafæði að halda og meta skammtastærðir hverju sinni. Þeir afgreiða fæði úr eldhúsi og stjórna skömmtunarfæribandi í stóreldhúsum. Þeir sjá um frágang samkvæmt heilbrigðisreglugerð. Matartæknar hafa einnig hæfni til að útbúa fínni kvöldverðarétti, leggja á borð, framreiða mat og annast þjónustu. Að lokinni brautskráningu frá skóla getur nemandi sótt um löggildingu starfsheitis til Embættis landlæknis og öðlast þá réttindi til að starfa sem matartæknir.

Inntökuskilyrði

Til að hefja nám í matartækni er um tvær námsleiðir að ræða:    

Nemandi sem lokið hefur námi í samræmi við aðalnámskrá grunnskóla getur innritast í matartæknanám. Samhliða skólanámi er vinnustaðanám og starfsþjálfun sem skólinn aðstoðar nemendur við að skipuleggja eftir aðstæðum.                                       

Eldri nemandi sem hefur náð 23 ára aldri og er með 3 ára staðfesta starfsreynslu í viðkomandi fagi  stendur til boða mat á raunfærni. Með raunfærnimati getur nemandi fengið þekkingu sína og reynslu metna upp í formlegt skólanám.

Í  náminu er gerð krafa um að nemandi hafi lokið ensku, íslensku og stærðfræði af öðru námsþrepi. Til að hefja nám á öðru hæfniþrepi í kjarnagreinum þarf nemandi að hafa náð hæfnieinkunn B, B+ eða A í þessum greinum í grunnskóla eða hafa lokið undirbúningsáfanga.

Skipulag

Matartæknanámið er skipulagt sem 3 annir í skóla. Nemendur þurfa jafnframt að ljúka 15 vikna vinnustaðanámi og  38 vikna starfsþjálfun sem fer fram í viðurkenndum eldhúsum mötuneyta, stóreldhúsum með starfsleyfi og eldhúsum heilbrigðisstofnana.

Áfangar á brautinni

Heiti fags, (einingar) skammstöfun fags og skammstöfun áfanga með tengli í áfangalýsingu 

• Aðferðarfræði í matreiðslu  (8)  AFMA  1MT04, 2MA04
• Enska  (5)  ENSK  2ST05
• Hráefnisfræði matreiðslu  (3)  HEMF  2HF03
• Innraeftirlit og matvælaöryggi  (2)  IEMÖ  1GÆ02 
• Íslenska  (5)  ÍSLE  2AL05
• Íþróttir  (1)  ÍÞRÓ  1AA01
• Matseðlafræði og næringarútreikningar  (3)  MANÚ  3MN03
• Matseðlafræði  (2)  MASF  2MF02
• Matreiðsla  (20)  MATR  1MG10, 2MA10
• Matreiðsla sérfæðis  (10)  MATS  3SF10
• Matur og menning  (2)  MOME  2MM02
• Nám og tölvur  (3)  NÁTÖ  1UT03
• Næringarfræði, grunnur  (5)  NÆRG  2FV05
• Næringarfræði sérfæðis  (5)  NÆRS  3SF05
• Sérfæði bóklegt  (3)  SFBÓ  3SB03
• Soð, sósur og eftirréttir, súpur  (4)  SSSE  2GS04
• Starfsþjálfun matartækna  (75)  STÞM  1MA25, 2MA25, 3MA25
• Stærðfræði  (5)  STÆR  2TT05
• Tækjafræði, aðbúnaður og starfsumhverfi  (2)  TFAS  1ÖU02
• Verkleg þjálfun á heilbrigðisstofnun  (30)  VÞVS  1SF10, 2SF10, 3SF10
• Vöruþekking sérfæðis  (2)  VÖÞE  3VÞ02
• Þjóna til borðs  (5)  ÞTBF  2ÞT05
• Örverufræði  (2)  ÖRVR  2HR02
• Öryggismál og skyndihjáp  (2)  ÖRSK  1ÖR02

Hæfniviðmið

Að loknu námi skal nemandi hafa hæfni til að

• vinna sjálfstætt við stjórnun, matreiðslu og afgreiðslu í mötuneytum, á fiski- og flutningaskipum og heilbrigðisstofnunum
• útskýra vinnuferla sem bygga á aðferðafræði er lýtur að almennri matreiðslu
• reikna út hollustu- og næringargildi helstu framleiðsluvara og aðlaga matarskammta að neysluþörfum markhópa og einstaklinga
• nýta almenna og sértæka þekkingu til að útbúa matseðla fyrir almennt fæði, sérfæði- og sjúkrafæði
• útfæra matseðla fyrir almennt fæði yfir í sérfæði
• nýta sértæka og almenna þekkingu til að matreiða hollan mat sem svarar þörfum einstaklinga og hópa s.s. barna, unglinga, aldraðra, íþróttafólks og fólks með ólíka sjúkdóma
• matreiða fæðu sem tekur tillit til ólíkra menningarheima og trúarbragða
• útbúa fjölbreytta rétti fyrir einstaklinga með fæðuofnæmi og/eða fæðuóþol og miðla þekkingu við matreiðslu sérfæðis
• gera pöntunar- og verkefnalista, forgangsraða verkefnum og undirbúa vinnusvæði
• rökstyðja val sitt á hráefni og aðferðum með skírskotun til íslenskra matreiðsluaðferða og hefða
• vinna samkvæmt gæðastöðlum um innra efirlit HACCP í eldhúsum hvað varðar viðmiðunarmörk um hitastig, hreinlæti og vinnureglur um rekjanleika vöru, þjónustu og afgreiðslu á vörum
• vinna samkvæmt gildandi lögum og reglugerðum er lúta að öryggi og aðbúnaði á vinnustöðum
• vinna við þrif og sótthreinsun á vinnuflötum, tækjum, og áhöldum og hafa eftirlit með slíkum þrifum í samræmi við gildandi staðla og reglur um hreinlæti og meðferð spilliefna
• taka ábyrga afstöðu til sjálfbærni í nýtingu afurða í matreiðslu
• afla hagnýtra upplýsinga og greina á milli áreiðanleika þeirra og fræðilegs gildis sem lúta að störfum í matreiðslu.
• tjá og rökstyðja skoðanir sínar og niðurstöður við val á aðferðum við meðferð hráefnis
• tileinka sér víðsýni, gagnrýna hugsun og samkennd
• hefur færni í ensku, íslensku og stærðfræði sem svarar til krafna af öðru þrepi.